Seyhan Ziraat Odası

Vatan Hürriyet Ekmek

ZOBİS
ZOBİS

Şeftali

Şeftali değişik iklim şartlarına en fazla uyum gösteren meyvelerden birisidir. Bu durum bu türün dünya üzerinde geniş ölçüde yayılmasında önemli bir etki yapmıştır. Şeftali (Prunus persica), gülgiller (Rosaceae) familyasından bir yaz meyvesi. Şeftali meyvesinin anavatanı Çin’dir. Türkiye’de Bursa, Hatay ve Erzincan’da çoğunluk olarak yetiştirilir. Şeftaliler 8 metreye kadar yükselen ağaçlar teşkil eder.Gövdesi kırmızımtrak gri renktedir ve dikine ve genişliğine kuvvetli büyüme gösterir. Şeftali ağaçlarına benzer değişik şekilde dallar bulunur: Obur dallar, odun dalları, iyi meyve dalları, kötü meyve dalları, karışık meyve dalları, buket dalları bulunur. Yapraklar söğüt yaprağı biçiminde, uzunlukları genişliklerinden çok fazladır.Yaprak ayasının üst yüzü parlak yeşil, alt yüzü grimsi yeşildir.Yaprak kenarları fistolu veya testere dişlidir. Yaprak sapı uzun, kısa ve dalla birleştiği yerde kanatlı veya kanatsızdır. Siğiller, şeftalilerde yaprak sapı üzerinde veya yaprak ayasının sapla birleştiği yerde, yuvarlak veya böbrek şeklinde olur. Siğiller, çeşitlerin ayrılmasında büyük ölçüde yardımcı olmaktadır. Çiçekleri, beş çanak, beş taç yaprağı, yirmi erkek organ ve bir tane dişi organı vardır. İriliklerine göre, iri taç yapraklı, orta taç yapraklı ve küçük taç yapraklı olarak üçe ayrılır. Taç şekilleri oval, yuvarlak olabilir. Şeftali çiçekleri beyaz renkten koyu pembe renge kadar renkleri mevcuttur.

Meyvesi sert çekirdekli meyvelerdendir. Değişik şekil ve irilikte olabilir. Ham iken yeşil renkte, olgunlaşmaya başlayınca sarı renkli olup kırmızı yanaklı olur. Şeftaliler kendine döllenebilen türdendir. Çiçekleri homogamdır. Yani bir çiçekte erkek ve dişi gametler aynı zamanda olgunlaşır.

Ilıman iklimi seven bir bitkidir. Genellikle 30 yıl yaşar. Türkiye’de en çok Bursa ve Akdeniz bölgelerinde tarımı yapılır. Meyvesi taze tüketildiği gibi suyu çıkarılarak meyve suyu yapılır. Bu meyvenin ekonomik değeri yüksek olup çok tüketilmektedir. Ağaç boyu genellikle 2 ve 2,5 metre olup yaz mevsiminde meyve verirler. Dona karşı dayanıksızdır.

Şeftalinin içinin geniş kullanım alanının dışında çekirdeği de yakıt olarak kullanılabilir. Çok sayıda olan ve ağacı örten yaprakları, sapında 2-5 adet balozu bezi bulunan kenarları dişli, yeşil renkli ve ok ucu biçimlidir. İlkbaharda erkenden ve yaprağından önce açan pembe renkli çiçekleri yabani güle benzer. Çeşitlerine göre Hazirandan Eylül ayına kadar olgunlaşan şeftali meyvelerinin pek çok çeşidi (Türkiye’de yaklaşık 64 çeşit) vardır.

Şeftali çekirdeği, kabuğu yakıt olarak kullanılabilir ayrıca bazı fiziksel işlemlerden sonra çekirdeğin içerisindeki tanecik hayvan yemi olarak da kullanılabilir. Şeftali çekirdeğinin kabuğu yakacak olarak kül oranı az ve kükürt oranı düşük bir temiz enerji kaynağıdır. Fırınlarda, seralarda, hamamlarda, kalorifer sistemlerinde, tavuk çiftliklerinde kullanılabilen alternatif bir enerji kaynağıdır. Şeftali çekirdeği gibi ürünler biyokütle olarak adlandırılan sıvı ve gaz yakıtların dışında tutulan yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak küresel ısınma, kirlilik, doğal kaynakların azalması gibi sebeplerden dolayı tavsiye edilmektedir.

Şeftalinin kültür formları şunlardır;

1-Tüylü şeftaliler

2-Tüysüz şeftaliler

3-Domates şeftalisi’dir.